Ontwikkel jezelf

Een kind dat op school nog niet praat, hoe erg is dat eigenlijk? We kennen allemaal kleuters die het nog spannend vinden en weinig zeggen. Zijn ze gewend, dan hoor je hen steeds meer. Soms blijft een kind echter zwijgen. Er kan dan sprake zijn van selectief mutisme; het kind praat thuis wel, maar...

In deze rubriek zetten we steeds een intern begeleider of kwaliteitscoördinator die het verschil maakt op school in het zonnetje! Wat maakt jouw rol de moeite waard? Aan welke ontwikkeling op school heb jij bijgedragen? Heb je een gouden tip voor collega’s?

Als docent van de post-hbo-opleiding Specialist Jonge Kind vroeg ik studenten altijd of zij de visie op onderwijs aan het jonge kind in ‘hun’ onderbouw kenden. Vaak bleef het stil. Was er geen visie? Was die er wel, maar kende men die niet? Hoe sta je hierin als IB’er? Ken je de visies op onderwi...

Effectieve begeleiding van aankomende leerkrachten in het basisonderwijs bestaat uit een combinatie van gerichte feedback en duidelijke doelen. Daarnaast helpen lesobservaties de professionele ontwikkeling van stagiaires in kaart te brengen. In de zogeheten ICALT-methode zijn deze begeleidingsvor...

Tijdens de Week van de Intern Begeleider (WIB) in november 2022 was de workshop ‘Werken met werkvormen werkt!’ een groot succes! Meer dan 200 IB’ers lieten zich inspireren door werkvormen die je kunt inzetten tijdens bijvoorbeeld een groepsbespreking, bij het analyseren van data of bij het voeren...

Je hebt al 25 jaar een klas gemanaged en je bent er wel klaar mee. De spirit is weg. De ‘fut’ is eruit. Inclusief onderwijs zorgt ervoor dat je klas te heterogeen wordt. Gedifferentieerd lesgeven is ingewikkeld en je overziet het niet meer ...!

Meer variatie in functies komt de stabiele basis van onderwijskwaliteit ten goede. Het versterkt het leren van leraren én leerlingen. Daarover schreven Hannah Bijlsma en Mirjam Keyser een boek en spraken ze met TIB. “Door gebruik te maken van de uiteenlopende leraarvaardigheden in een onderwijste...

Wat?

De ministers van onderwijs, Wiersma en Dijkgraaf, hebben de bijgestelde onderzoekskaders vastgesteld voor het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs.

Hoe kun je als onderwijsprofessional aansluiten bij de behoeften van leerlingen voor het delen van internaliserende problemen en het zoeken van hulp? De adviezen in de handreiking 'Zie mij!' (Sijp, Zijlstra en De Boer, 2018) zijn afkomstig van leerlingen die zelf te kampen hadden met internaliser...

Alle leerkrachten en IB’ers hebben tijdens hun loopbaan meer of minder te maken met leerlingen met internaliserend gedrag. De grootste uitdaging is om dit gedrag te herkennen en vervolgens een goede bijdrage te leveren aan het hulpverleningsproces. “Het grootste probleem bij het signaleren is dat...

Het belangrijkste kenmerk van (ernstige) rekenproblemen is dat de basiskennis niet of niet goed geautomatiseerd raakt. Wetenschappelijk onderzoek laat daar geen twijfel over bestaan. Voor iedere onderwijsprofessional is het daarom belangrijk om een antwoord te kunnen geven op de volgende vier vra...

Wat? 

Sinds 2019 is het in het onderwijs en de kinderopvang verplicht om te werken met de 'Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling'. In aansluiting daarop heeft de PO-Raad met verschillende partners een handelingskader opgesteld. 

Auteur, programmamaker en docent Karim Amghar is zowel persoonlijk als professioneel sterk betrokken bij het thema kansen(on)gelijkheid. Zowel thuis, op de werkvloer als tot op het ministerie. “Kansenongelijkheid gaat over het niet kunnen behalen van je volle potentie in ons huidige onderwijssyst...

Wat?

Sinds augustus zijn de scholen weer volledig open en hoeven de leerlingen onderling geen 1,5 meter afstand te houden. Tocha maken onderwijs, jeugdhulp en leerplicht zich zorgen over kinderen die desondanks niet naar school gaan. 

Hogescholen en universiteiten zijn organisaties die in hun hoofdprocessen duidelijk lerende organisaties zijn. Maar gaan zij ook bij bestuur- en beheerstaken in die stijl te werk?

Strikt genomen ga je werken ‘om de kost te verdienen’. Maar volgens IB’er Ceciel Bonte zul je dat werk niet lang volhouden als het daartoe beperkt blijft. De meeste mensen hebben een extra drijfveer nodig, weet ze uit lange ervaring. “Werkgeluk is idealiter elke dag met plezier naar je werk gaan ...

“Ik wens je veel succes met deze groep. Dit lukt je nooit.” Ik keek mijn collega verbaasd aan. We waren net klaar met de overdracht van haar groep 7 die straks mijn groep 8 zou worden. Ze had veel geïnvesteerd in de groep en dat had haar een hoop energie gekost. Het was goed dat de vakantie voor ...

De meerderheid van de kinderen met emotionele en gedragsstoornissen die bij jeugdzorg of GGZ terechtkomen, hebben vaak niet-geïdentificeerde taalachterstanden. Onderzoekers schatten dat wel 70 tot 90% van hen een taalachterstand heeft (Chow & Wehby, 2018, Embrechts et al., 2019). Gedragsproblemen...

Wat?

In oktober jl. voreg de Inspectie in haar nieuwsbrief aandacht voor het handelen bij een (vermoeden van) zedenmisdrijf, seksueel misbruik tussen een met taken belast persoon en een leerling. 

Van professionals die werkzaam zijn in onderwijs en jeugdhulp mag je verwachten dat ze kunnen samenwerken met de betrokkenen in de omgeving van kinderen die ze begeleiden. Interprofessioneel samenwerken is een voorwaarde om leerlingen in staat te stellen zich succesvol te ontwikkelen, om hen met ...

Tijdens de COVID-persconferenties stond de gebarentolk steevast tussen de bewindslieden in om de informatie ook voor doven en slechthorenden duidelijk over te brengen. Maar wist je dat er naast een gebarentolk ook nog een schrijftolk bestaat? Dit artikel beschrijft de werkzaamheden van een schrij...

“Na de pabo startte ik als jonge, enthousiaste en leergierige leerkracht op de Talmaschool in hartje Kralingen-Crooswijk, Rotterdam. Ongeveer vijf jaar heb ik met veel plezier en uitdaging in verschillende groepen op deze school lesgegeven. Nu, twaalf jaar later, ging ik weer eens langs bij mijn ...

Wat? 

Het ministerie van OCW heeft een nieuwe factsheet gezondheidszorg in het onderwijs gepubliceerd. Deze vervangt de factsheet van 2015 en heeft tot doel om scholen te helpen bij het organiseren van medische zorg aan leerlingen. Met deze factsheet komen alle protocollen medisch handelen te ve...

In dit artikel wordt ingegaan op het echt luisteren naar leerlingen in hun onderwijsbehoefte. Dit betekent voor elke leerkracht en begeleider in de schoolorganisatie dat zij werken vanuit drie belangrijke aspecten: luisteren, leren en leiden. Gebruik het geschetste kader voor oprecht, nauwkeurig ...

Wat? 

In juni 2022 heeft de inspectie in haar nieuwsbrief een verbetering van het aanvraagproces afwijking onderwijstijd vermeld.

Hoe voeg ik waarde toe aan de samenleving? De afgelopen jaren ben ik me steeds meer gaan verdiepen in het thema hoge verwachtingen en de impact hiervan op leerprestaties (cognitief) en welbevinden (sociaal emotioneel) van leerlingen. Uitgaan van ‘High Expectations’ verandert je kijk op het onderw...

Wat? 

Met het verbeterde curriculum wil het kabinet scholen de vrije ruimte geven om het onderwijs in te vullen. Naast verplichte vakken als taal en rekenen mogen scholen zo’n 30% van de onderwijstijd naar eigen inzicht invullen.

Coach? Kenniscoördinator? Remedial teacher plus? Kwaliteitscoördinator? Vraagbaak? Zorgregisseur? Leermonitor? Trendanalist? Zoveel namen, zoveel rollen, zoveel werkzaamheden. Je zou er als IB’er bijna een identiteitscrisis van krijgen. Wie ben jij als intern begeleider? Hoe passen jouw rollen en...

In het afgelopen decennium is er op basisscholen veel druk uitgeoefend om ook de ontwikkeling van leerlingen in de onderbouw regelmatig en systematisch in beeld te brengen. Zo hoopt men dat er eerder en beter rekening kan worden gehouden met de grote verschillen tussen kinderen en er dus een incl...

Dit jaar presenteert de Landelijke Beroepsgroep Begeleiders Onderwijs (LBBO) een nieuwe beroepsstandaard voor de IB’er, met als ondertitel: ‘Van intern begeleider naar kwaliteitscoördinator’. Deze beroepsstandaard past beter bij de nieuwe visies op leren en het organiseren van het onderwijs. In d...

Wat? 

In februari 2020 heeft minister Slob een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over het nieuwe sponsorconvenant 2020-2023. Het rapport van McKinsey 'Een verstevigd fundament' maakt duidelijk dat zowel het po als vo structureel middelen tekort komen om aan de gewenste internationale kwaliteit...

Sinds 1 januari jl. is het nieuwe Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling (PDDB 3.0) van kracht. Ook gelden er aangepaste criteria voor de aanmelding voor vergoede diagnostiek en behandeling van leerlingen bij wie het vermoeden bestaat dat zij ernstige dyslexie hebben. Het gaat hierbij zowel om...

Denk jij ook wel eens: “Wordt er nu iets van mij gevraagd, wat niet bij mijn taak past?”, of: “Die collega lijkt nu op mijn stoel te gaan zitten”. Positieverwarring gaat over het niet respecteren van de verschillende posities in een organisatie. Het herkennen en begrijpen van waar de positieverwa...

De fundamentele oriëntatie van de intern begeleider lijkt steeds meer te verschuiven van ‘genezen’ naar ‘voorkomen’. Dat wil zeggen: door actief bij te dragen aan de schoolbrede kwaliteit van onderwijs beperk je de hoeveelheid benodigde zorg zoveel mogelijk. Hiermee belandt de IB’er in toenemende...

Wat?

In navolging van de Kamerbrief 'Verbeteraanpak passend onderwijs en route naar inclusiever onderwijs' (november 2020), gaat de inspectie het toezicht op passend onderwijs in het funderend onderwijs intensiveren.

In elk schoolteam werken mensen met verschillen in taken, talenten en persoonlijkheden. Als begeleider is het belangrijk om persoonlijke grenzen en professionele grenzen te kennen, te herkennen en verkennen. De aandacht die je een ander schenkt, kan grensverleggend werken. Hoe hanteer je grenzen ...

Met de komst van passend onderwijs ervaren veel leerkrachten en intern begeleiders steeds meer werkdruk. Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften hebben extra ondersteuning nodig binnen het reguliere onderwijs. Door onderwijsondersteunend personeel in te zetten, kun je dit proces mede vormgeven...

Leerkrachten klagen nog wel eens over de voortdurende reeks veranderingen waarmee ze te maken krijgen. Maar onderwijs kan niet zonder veranderen. Sterker nog, onderwijs wil juist een verandering (ontwikkeling) veroorzaken bij leerlingen. Ook als team of school wil je soms iets veranderen. Die ver...

Wat?

Het ministerie stelt €5,8 miljard beschikbaar om leerkrachten en leerlingen te helpen leervertraging en andere problemen veroorzaakt door corona aan te pakken. 

Toetsen liggen onder een vergrootglas. Waarom nemen we ze af? En wat is de waarde van de verkregen uitkomsten? Onderzoeken die aantonen dat eindtoets en schooladvies goede voorspellers zijn voor het uiteindelijke schoolresultaat van een leerling, houden geen rekening met de ‘zichzelf waarmakende ...

Ouderbetrokkenheid heeft een positief effect op de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Leraren van nieuwkomers geven aan het moeilijk te vinden ouders te bereiken. Wel is duidelijk dat een responsieve houding naar de thuistaal en de culturele achtergronden nodig is. Ook ...

Als IB’er ben je de spin in het web als het gaat om het waarderen van diversiteit binnen de school. Daarmee draag je bij aan gelijke kansen voor alle leerlingen. Deze checklist kun je samen met jouw team gebruiken om te ontdekken waar jullie krachten en kansen liggen. Ga samen op onderzoek.

Steeds meer scholen werken met expert-leraren. Bijvoorbeeld een expert-leraar op het gebied van begrijpend lezen, die onder meer verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het leesonderwijs op school. In dit artikel gaan we in op de vraag wat een expert-leraar is, welke taken zij heeft en hoe ze m...

Wat? 

Sinds 8 februari jl. zijn de basischolen weer open. Echter, vanwege de lockdown krijgen de scholen twee weken langer de tijd om het schooladvies vast te stellen. De adviezen moeten op 15 maart zijn ingevoerd in BRON. Daarnaast wordt ervoor gepleit om een kansrijk schooladvies te formuleren...

Intern begeleiders hebben in veel scholen de taak om een verandering te (helpen) implementeren en dat proces te begeleiden. Pessimisten redeneren vaak dat ‘de mens’ niet van veranderen houdt en bij voorkeur voor het bekende, het zekere gaat. Zo niet de zeer ervaren expert in het managen van veran...

Met plezier naar school gaan, waar de leerkracht je ziet, hoort en aanmoedigt om je talenten te ontwikkelen en je daarbij oplossingsgericht en in bekrachtigende taal ondersteunt. Een vanzelfsprekende wens die gelukkig voor veel leerlingen in vervulling gaat. Maar wat als een leerling anders reage...

Het ideale veranderproces: iedereen wil, denkt en doet hetzelfde. Of sla je dan een belangrijke stap over en houd je te weinig rekening met de complexiteit van ‘veranderen in het onderwijs’? Hoe reflecteer je op een gemaakte keuze? Tijdens het proces van onderwijsverbetering zorgt de creatieve kr...

Wat?

Het ministerie scherpt de wetgeving aan over de vrijwillige ouderbijdrage, voor activiteiten die door het bevoegd gezag worden georganiseerd buiten het verplichte onderwijsprogramma. 

Op SBO Het Pluspunt is de afgelopen jaren hard gewerkt om de tandem directeur-IB’ers zo goed mogelijk te laten functioneren. “Onze verschillende rollen en taken zijn transparant, maar er is veel overlap. Daardoor zitten de IB’ers de ene keer voorop en de andere keer ik”, zegt directeur Selma Klei...

Wat? 

Nu leerlingen niet naar school kunnen vanwege de maatregelen rondom het coronavirus, wordt overal onderwijs op afstand/thuisonderwijs gerealiseerd. Het is belangrijk om ook voor leerlingen die in aanmerking komen voor extra ondersteuning een goed aanbod te realiseren. Het bundelen van kenn...

TIB voegt in op de kennisrotonde. Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk.

Wat? 

Binnen het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is specifiek aandacht voor (potentiële) uitval onder kinderen en jongeren. Het ministerie vraagt scholen dan ook gebruik te maken van de mogelijkheden die het NPO biedt voor deze kinderen en jongeren.

Deze keer geen vraag, maar een tip! Het NRO publiceert drie gratis publicaties voor po-scholen. In de leidraden bundelen wetenschappers en onderwijsprofessionals gezamenlijk hun kennis over belangrijke thema’s in goed leesbare rapporten. De toegevoegde aanbevelingen worden ook in postervorm besch...

Het kan zo maar zijn dat een leerkracht uit je team jou als IB’er de vraag stelt: ‘Hoe kan ik ervoor zorgen dat de leerstof bij deze leerling beter beklijft? Wil je eens met me meedenken?’ Wat weten we vanuit onderzoek wat hierbij het beste werkt? Hoe krijg je bij leerlingen topografische kennis,...

TIB voegt in op de kennisrotonde Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Vraag: Leidt het werken vanuit leerdoelen en leerlijnen tot een versterking van het eigenaarschap bij leerlingen?

Of je gelukkig bent in je werk wordt bepaald door factoren zoals het inzetten van je talenten, het gevoel van verbondenheid onderling en de mate van betekenisvolheid die je ervaart. Het is belangrijk om hierover met elkaar in gesprek te gaan, zowel over het geven als het krijgen van werkgeluk. Lo...

Kwaliteit ontwikkel je samen. Bij Tangent, een schoolbestuur voor primair onderwijs met meer dan 500 samenwerkers, kiezen ze niet voor een pasklaar kwaliteitssysteem. Toch is het ontwikkelen van beleid op kwaliteitszorg een uitdaging. Kwaliteit mag immers geen toeval zijn. Iedereen draagt eraan b...

Elke IB’er krijgt ermee te maken: collega’s die verandermoe zijn. En geef ze eens ongelijk. Maar al te vaak komt het voor dat veranderplannen, al dan niet van bovenaf opgelegd, de eindstreep niet halen. Tel dit op bij het gevoel dat veel collega’s zich overbelast voelen, dan is het als intern beg...

Ik ben geen specialist op het terrein van onderwijs noch op dat van de inclusie – al zijn beide mij zeker niet vreemd. Ik ben relationeel denker op het terrein van zorg, welzijn en onderwijs. Ik kijk graag met de lens van relationaliteit naar de moderne intern begeleider en naar passend en inclus...

Van een professional mag je verwachten dat zij zich verantwoordelijk voelt, samenwerkt met andere professionals en reflecteert op die samenwerking. Denk na over je rol als IB’er en overleg daarover met je directeur.

Tijdens jouw werk als IB’er sta je dagelijks voor vraagstukken, probleemstellingen of casuïstiek. Zaken die intern begeleiders graag op een goede efficiënte en effectieve manier willen aanpakken. Maar wat werkt? Hoe pak je het aan? En op welke manier betrek je hier je team bij? Waar ligt jouw ver...

Wat? 

Zoveel mogelijk kinderen moeten naar school, ook als zij gezondheidsproblemen kennen. Voor leerlingen die op regelmatige basis gezondheidszorg nodig hebben, moeten structurele afspraken worden gemaakt over wie die zorg in school verleent. Een school mag op grond van gezondheidszorg een lee...

Als IB’er werk je dagelijks met leraren, ouders en educatieve partners samen, om voor iedere leerling passend onderwijs te realiseren. Welke stem krijgt de leerling hierbij: praat je over of met leerlingen? Dit artikel helpt je om leerlingen actief te laten participeren. Met de inspraakladder van...