Ontwikkel de organisatie

De fundamentele oriëntatie van de intern begeleider lijkt steeds meer te verschuiven van ‘genezen’ naar ‘voorkomen’. Dat wil zeggen: door actief bij te dragen aan de schoolbrede kwaliteit van onderwijs beperk je de hoeveelheid benodigde zorg zoveel mogelijk. Hiermee belandt de IB’er in toenemende...

Toetsen liggen onder een vergrootglas. Waarom nemen we ze af? En wat is de waarde van de verkregen uitkomsten? Onderzoeken die aantonen dat eindtoets en schooladvies goede voorspellers zijn voor het uiteindelijke schoolresultaat van een leerling, houden geen rekening met de ‘zichzelf waarmakende ...

Wat? 

Sinds 2019 is het in het onderwijs en de kinderopvang verplicht om te werken met de 'Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling'. In aansluiting daarop heeft de PO-Raad met verschillende partners een handelingskader opgesteld. 

Wat? 

Binnen het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is specifiek aandacht voor (potentiële) uitval onder kinderen en jongeren. Het ministerie vraagt scholen dan ook gebruik te maken van de mogelijkheden die het NPO biedt voor deze kinderen en jongeren.

Als docent van de post-hbo-opleiding Specialist Jonge Kind vroeg ik studenten altijd of zij de visie op onderwijs aan het jonge kind in ‘hun’ onderbouw kenden. Vaak bleef het stil. Was er geen visie? Was die er wel, maar kende men die niet? Hoe sta je hierin als IB’er? Ken je de visies op onderwi...

Wat?

In navolging van de Kamerbrief 'Verbeteraanpak passend onderwijs en route naar inclusiever onderwijs' (november 2020), gaat de inspectie het toezicht op passend onderwijs in het funderend onderwijs intensiveren.

Het afgeven van een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) is niet nieuw, maar het is zeker geen vanzelfsprekendheid dat deze stand houdt. Hieronder bespreek ik twee zaken waarbij in het ene geval de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring oordeelde dat de afgegeven tlv in stand ka...

Als IB’er werk je dagelijks met leraren, ouders en educatieve partners samen, om voor iedere leerling passend onderwijs te realiseren. Welke stem krijgt de leerling hierbij: praat je over of met leerlingen? Dit artikel helpt je om leerlingen actief te laten participeren. Met de inspraakladder van...

Wat? 

Zoveel mogelijk kinderen moeten naar school, ook als zij gezondheidsproblemen kennen. Voor leerlingen die op regelmatige basis gezondheidszorg nodig hebben, moeten structurele afspraken worden gemaakt over wie die zorg in school verleent. Een school mag op grond van gezondheidszorg een lee...

Volgens Pauline Bruinsma en Debbie Verveer, docenten master Educational Needs bij Fontys Hogeschool, is er op scholen een groeiend besef van de waarde van het actief aanleren van bekwaamheden die leerlingen en onderwijsprofessionals helpen om gelukkig en succesvol in het leven te staan. “Door sch...

Onze universiteiten lijken een bijna onuitputtelijke stroom aan innovaties voort te brengen. Het zoeken naar oplossingen voor echt complexe problemen noodzaakt volgens velen echter het overstijgen van de traditionele disciplinaire opdeling. Eykens en Vanderstraeten vatten de inzichten samen uit e...

In de dagelijkse praktijk en in managementliteratuur komen we vaak constructief en/of verbindend leiderschap tegen. Toch is daar niet altijd sprake van. Er zijn ook negatieve, donkere kanten te onderkennen wanneer het over leiderschap gaat. Joost Kampen (2023) omschrijft destructief leiderschap a...

Intern begeleiders werken samen met de jeugdverpleegkundigen, schoolmaatschappelijk werkers en diverse andere externe partners. Samen zorg je voor een snelle verwijzing, goede afstemming en kennisdeling tussen domeinen. In dit artikel bespreken we een handzaam raamwerk dat zicht geeft op de versc...

Elke IB’er krijgt ermee te maken: collega’s die verandermoe zijn. En geef ze eens ongelijk. Maar al te vaak komt het voor dat veranderplannen, al dan niet van bovenaf opgelegd, de eindstreep niet halen. Tel dit op bij het gevoel dat veel collega’s zich overbelast voelen, dan is het als intern beg...

Eindelijk is er zicht op een nieuwe bekostigingssystematiek van praktijkonderwijs en leerwegondersteuning in het vmbo. Sinds 2016 is deze bekostiging gekoppeld aan de samenwerkingsverbanden voor passend voortgezet onderwijs. De gehanteerde systematiek is al die jaren gebaseerd geweest op de situa...

Een klein deel van de leerlingen dat jaarlijks overstapt van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs heeft extra ondersteuning nodig. Voor deze groep is het des te meer van belang dat die overstap goed wordt voorbereid en dat zij een passende plek in het voortgezet of het voortgezet s...

Alle leerkrachten en IB’ers hebben tijdens hun loopbaan meer of minder te maken met leerlingen met internaliserend gedrag. De grootste uitdaging is om dit gedrag te herkennen en vervolgens een goede bijdrage te leveren aan het hulpverleningsproces. “Het grootste probleem bij het signaleren is dat...

Wat? 

Het ministerie van OCW heeft een nieuwe factsheet gezondheidszorg in het onderwijs gepubliceerd. Deze vervangt de factsheet van 2015 en heeft tot doel om scholen te helpen bij het organiseren van medische zorg aan leerlingen. Met deze factsheet komen alle protocollen medisch handelen te ve...

Wat?

In oktober jl. voreg de Inspectie in haar nieuwsbrief aandacht voor het handelen bij een (vermoeden van) zedenmisdrijf, seksueel misbruik tussen een met taken belast persoon en een leerling. 

Wat? 

Sinds 8 februari jl. zijn de basischolen weer open. Echter, vanwege de lockdown krijgen de scholen twee weken langer de tijd om het schooladvies vast te stellen. De adviezen moeten op 15 maart zijn ingevoerd in BRON. Daarnaast wordt ervoor gepleit om een kansrijk schooladvies te formuleren...

Tijdens de COVID-persconferenties stond de gebarentolk steevast tussen de bewindslieden in om de informatie ook voor doven en slechthorenden duidelijk over te brengen. Maar wist je dat er naast een gebarentolk ook nog een schrijftolk bestaat? Dit artikel beschrijft de werkzaamheden van een schrij...

Alle kinderen en jongeren hebben recht op onderwijs, als essentiële stap naar volwaardige en gelijkwaardige deelname aan de samenleving. We willen dat realiseren door een inclusief onderwijssysteem, waarbij jongeren met en zonder beperking, ziekte of extra ondersteuningsbehoefte( n) samen naar sc...

Hogescholen en universiteiten zijn organisaties die in hun hoofdprocessen duidelijk lerende organisaties zijn. Maar gaan zij ook bij bestuur- en beheerstaken in die stijl te werk?

Column van het Netwerk LPO en de Sectorraad SWV VO, waarin leidinggevenden van samenwerkingsverbanden verenigd zijn om de belangen van samenwerkingsverbanden en passend onderwijs te behartigen.

Wat? 

In juni 2022 heeft de inspectie in haar nieuwsbrief een verbetering van het aanvraagproces afwijking onderwijstijd vermeld.

Het ideale veranderproces: iedereen wil, denkt en doet hetzelfde. Of sla je dan een belangrijke stap over en houd je te weinig rekening met de complexiteit van ‘veranderen in het onderwijs’? Hoe reflecteer je op een gemaakte keuze? Tijdens het proces van onderwijsverbetering zorgt de creatieve kr...

Wat?

Sinds augustus zijn de scholen weer volledig open en hoeven de leerlingen onderling geen 1,5 meter afstand te houden. Tocha maken onderwijs, jeugdhulp en leerplicht zich zorgen over kinderen die desondanks niet naar school gaan. 

Vraag:

Wat is het effect van de inrichting van schoolgebouwen voor primair onderwijs op de ontwikkeling van leerlingen?

De afgelopen jaren konden ouders via de Jeugdwet onderzoek en behandeling voor dyslexie aanvragen bij de gemeente. De Tweede Kamer vraagt zich af of de dyslexiezorg niet in  het onderwijs thuishoort. In dit artikel wordt kort geschetst hoe deze discussie is ontstaan, wat onderzoek heeft opgelever...

Wat?

Het ministerie stelt €5,8 miljard beschikbaar om leerkrachten en leerlingen te helpen leervertraging en andere problemen veroorzaakt door corona aan te pakken. 

De meerwaarde van interdisciplinair samenwerken wordt niet vaak betwist. Toch moet het geen doel op zich zijn, maar een middel dat bewust wordt toegepast binnen specifieke kaders, zo betoogt Annemarie Horn.

TIB voegt in op de kennisrotonde Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Vraag: Leidt het werken vanuit leerdoelen en leerlijnen tot een versterking van het eigenaarschap bij leerlingen?

Vraag:

Welke vormen van ontwikkelingsgericht begeleiden van stagiaires in het basisonderwijs dragen bij aan hun toerusting als aankomend leerkracht?

TIB voegt in op de kennisrotonde. Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk.

Interdisciplinair onderwijs is belangrijk en urgent, maar blijkt ook moeilijk te realiseren. Lucy Wenting en collega’s geven een overzicht van mogelijke belemmeringen en doen vijf aanbevelingen voor het ontwerpen van een interdisciplinair programma.

Van professionals die werkzaam zijn in onderwijs en jeugdhulp mag je verwachten dat ze kunnen samenwerken met de betrokkenen in de omgeving van kinderen die ze begeleiden. Interprofessioneel samenwerken is een voorwaarde om leerlingen in staat te stellen zich succesvol te ontwikkelen, om hen met ...

Afstandsonderwijs was tijdens de scholensluitingen vanwege corona de manier om leerlingen onderwijs te geven. Nu de pandemie voorbij is, lijkt ook het afstandsonderwijs voorbij. Maar onderwijs op afstand blijft om verschillende redenen nodig. Ook nu nog zijn er leerlingen die kortstondig of langd...

Intern begeleiders hebben in veel scholen de taak om een verandering te (helpen) implementeren en dat proces te begeleiden. Pessimisten redeneren vaak dat ‘de mens’ niet van veranderen houdt en bij voorkeur voor het bekende, het zekere gaat. Zo niet de zeer ervaren expert in het managen van veran...

Dat ene telefoontje, dat meer verandert dan je op dat moment beseft. Het was een grijze dag in november. De voorbereidingen voor Sinterklaas waren in volle gang en de feestvreugde was in de hele school aanwezig. Tot het moment dat de telefoon overging. Als aan de grond genageld hoorden we het ver...

Als IB’er ben je de spin in het web als het gaat om het waarderen van diversiteit binnen de school. Daarmee draag je bij aan gelijke kansen voor alle leerlingen. Deze checklist kun je samen met jouw team gebruiken om te ontdekken waar jullie krachten en kansen liggen. Ga samen op onderzoek.

Wat?

Afgelopen zomer is er vanuit het ministerie van OC&W een wijziging aangekondigd aangaande het actualiseren van het schoolondersteuningsprofiel (SOP) en de wettelijke regelgeving daaromtrent.

Transformatiedoelen in de Jeugdwet van 2015 zijn demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren van de jeugdsector. Vooral dat laatste, normaliseren, heeft veel lijntjes met het onderwijs. Het Leernetwerk Normaliseren ging met het begrip aan de slag, en stelde een visie op, en houdt zich nu bezig met...

Leerkrachten klagen nog wel eens over de voortdurende reeks veranderingen waarmee ze te maken krijgen. Maar onderwijs kan niet zonder veranderen. Sterker nog, onderwijs wil juist een verandering (ontwikkeling) veroorzaken bij leerlingen. Ook als team of school wil je soms iets veranderen. Die ver...

De Beroepsstandaard voor de intern begeleider (2022) beschrijft de veelzijdige rol van de IB’er als kwaliteitscoördinator. Binnen de school als lerende organisatie ontwikkelt de IB’er zich, naast haar uitvoerende en coördinerende taken, steeds meer op het strategische en tactische niveau om de on...

Hoe ontwikkel je een traumasensitief klimaat in een school? En wat zijn de opbrengsten van een traumasensitief onderwijsklimaat voor leerkrachten en leerlingen? Het consortium Traumasensitief Onderwijs (TSO) voerde met een subsidie van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) een onderz...

Wat? 

Met het verbeterde curriculum wil het kabinet scholen de vrije ruimte geven om het onderwijs in te vullen. Naast verplichte vakken als taal en rekenen mogen scholen zo’n 30% van de onderwijstijd naar eigen inzicht invullen.

Dat het nauw komt met de afgifte van een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) is bekend en blijkt maar weer eens uit de onderstaande, recente uitspraken van de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring (LBT).

(Bron: Onderwijsgeschillen)

Wat?

Het ministerie scherpt de wetgeving aan over de vrijwillige ouderbijdrage, voor activiteiten die door het bevoegd gezag worden georganiseerd buiten het verplichte onderwijsprogramma. 

Schoolleiders nemen een centrale positie in bij implementatie en beïnvloeding van inclusief beleid. Ook dragen zij zorg voor een inclusieve visie, bieden randvoorwaarden aan het team om inclusie mogelijk te maken en spreken verwachtingen uit naar het team. Zo ontstaat commitment voor het realiser...

Meer variatie in functies komt de stabiele basis van onderwijskwaliteit ten goede. Het versterkt het leren van leraren én leerlingen. Daarover schreven Hannah Bijlsma en Mirjam Keyser een boek en spraken ze met TIB. “Door gebruik te maken van de uiteenlopende leraarvaardigheden in een onderwijste...

Dr. Adam Shore’s research into entrepreneurial learning and business failure has identified key conceptual developments, specifically in relation to negative emotions and re-entry into entrepreneurship. Dr. Shore is an experienced leader within higher education and is the Principal Investigator o...

Kwaliteit ontwikkel je samen. Bij Tangent, een schoolbestuur voor primair onderwijs met meer dan 500 samenwerkers, kiezen ze niet voor een pasklaar kwaliteitssysteem. Toch is het ontwikkelen van beleid op kwaliteitszorg een uitdaging. Kwaliteit mag immers geen toeval zijn. Iedereen draagt eraan b...

Wat?

De ministers van onderwijs, Wiersma en Dijkgraaf, hebben de bijgestelde onderzoekskaders vastgesteld voor het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs.

Dit jaar presenteert de Landelijke Beroepsgroep Begeleiders Onderwijs (LBBO) een nieuwe beroepsstandaard voor de IB’er, met als ondertitel: ‘Van intern begeleider naar kwaliteitscoördinator’. Deze beroepsstandaard past beter bij de nieuwe visies op leren en het organiseren van het onderwijs. In d...

Wat? 

Nu leerlingen niet naar school kunnen vanwege de maatregelen rondom het coronavirus, wordt overal onderwijs op afstand/thuisonderwijs gerealiseerd. Het is belangrijk om ook voor leerlingen die in aanmerking komen voor extra ondersteuning een goed aanbod te realiseren. Het bundelen van kenn...

“Na de pabo startte ik als jonge, enthousiaste en leergierige leerkracht op de Talmaschool in hartje Kralingen-Crooswijk, Rotterdam. Ongeveer vijf jaar heb ik met veel plezier en uitdaging in verschillende groepen op deze school lesgegeven. Nu, twaalf jaar later, ging ik weer eens langs bij mijn ...

Denk jij ook wel eens: “Wordt er nu iets van mij gevraagd, wat niet bij mijn taak past?”, of: “Die collega lijkt nu op mijn stoel te gaan zitten”. Positieverwarring gaat over het niet respecteren van de verschillende posities in een organisatie. Het herkennen en begrijpen van waar de positieverwa...

Van een professional mag je verwachten dat zij zich verantwoordelijk voelt, samenwerkt met andere professionals en reflecteert op die samenwerking. Denk na over je rol als IB’er en overleg daarover met je directeur.

Kinderen en jongeren hebben recht op de beste kansen om zichzelf te ontwikkelen. Dat lukt beter als professionals in het sociaal en pedagogisch domein en in het onderwijs goed samenwerken, zowel onderling als met de ouders of verzorgers. Het studieboek Ouders, onderwijs en jeugdzorg in verbinding...

Op SBO Het Pluspunt is de afgelopen jaren hard gewerkt om de tandem directeur-IB’ers zo goed mogelijk te laten functioneren. “Onze verschillende rollen en taken zijn transparant, maar er is veel overlap. Daardoor zitten de IB’ers de ene keer voorop en de andere keer ik”, zegt directeur Selma Klei...

Met behulp van de handreiking Omgaan met armoede op scholen (2022) kan worden geanalyseerd wat je als school al doet, wat beter kan en wat de volgende stap kan zijn. Denk daarbij aan:

Of je gelukkig bent in je werk wordt bepaald door factoren zoals het inzetten van je talenten, het gevoel van verbondenheid onderling en de mate van betekenisvolheid die je ervaart. Het is belangrijk om hierover met elkaar in gesprek te gaan, zowel over het geven als het krijgen van werkgeluk. Lo...

Wat? 

In februari 2020 heeft minister Slob een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over het nieuwe sponsorconvenant 2020-2023. Het rapport van McKinsey 'Een verstevigd fundament' maakt duidelijk dat zowel het po als vo structureel middelen tekort komen om aan de gewenste internationale kwaliteit...

Meer dan tweehonderd scholen telt het Samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH). Directeur Irene van Harten zet samen met de schoolbesturen in op inclusiever onderwijs in een regio met meer dan zestigduizend leerlingen. “De inclusiviteitsagenda staat bovenaan.”

Sinds 1 januari jl. is het nieuwe Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling (PDDB 3.0) van kracht. Ook gelden er aangepaste criteria voor de aanmelding voor vergoede diagnostiek en behandeling van leerlingen bij wie het vermoeden bestaat dat zij ernstige dyslexie hebben. Het gaat hierbij zowel om...

Op de Lukasschool in de Amsterdamse wijk Osdorp hebben ze één doel: gelijke kansen voor ieder kind. Daarom zijn ze met behulp van de gemeente sinds 2020 omgedoopt tot ‘familieschool’. Zo willen ze al hun leerlingen een stevige basis meegeven die hen wereldwijs en vol zelfvertrouwen aan de middelb...

De Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs West-Friesland tellen 108 scholen voor primair en voortgezet onderwijs in zeven gemeenten. Met die gemeenten zoekt directeur-bestuurder Karin Aarden actief de verbinding. “Samen werken we op een realistische manier aan passend onderwijs. Maar af en toe ...

In het afgelopen decennium is er op basisscholen veel druk uitgeoefend om ook de ontwikkeling van leerlingen in de onderbouw regelmatig en systematisch in beeld te brengen. Zo hoopt men dat er eerder en beter rekening kan worden gehouden met de grote verschillen tussen kinderen en er dus een incl...