Ondersteun je collega’s

Het ideale veranderproces: iedereen wil, denkt en doet hetzelfde. Of sla je dan een belangrijke stap over en houd je te weinig rekening met de complexiteit van ‘veranderen in het onderwijs’? Hoe reflecteer je op een gemaakte keuze? Tijdens het proces van onderwijsverbetering zorgt de creatieve kr...

De meerderheid van de kinderen met emotionele en gedragsstoornissen die bij jeugdzorg of GGZ terechtkomen, hebben vaak niet-geïdentificeerde taalachterstanden. Onderzoekers schatten dat wel 70 tot 90% van hen een taalachterstand heeft (Chow & Wehby, 2018, Embrechts et al., 2019). Gedragsproblemen...

Hoe kun je als onderwijsprofessional aansluiten bij de behoeften van leerlingen voor het delen van internaliserende problemen en het zoeken van hulp? De adviezen in de handreiking 'Zie mij!' (Sijp, Zijlstra en De Boer, 2018) zijn afkomstig van leerlingen die zelf te kampen hadden met internaliser...

Met de komst van passend onderwijs ervaren veel leerkrachten en intern begeleiders steeds meer werkdruk. Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften hebben extra ondersteuning nodig binnen het reguliere onderwijs. Door onderwijsondersteunend personeel in te zetten, kun je dit proces mede vormgeven...

Unicef en Defence for Children waren in 2019 niet mals in hun rapportages: de sociale ongelijkheid in Nederland neemt toe en het onderwijs heeft daar een belangrijk aandeel in. Dit wordt zichtbaar in lagere uitstroommogelijkheden voor bijvoorbeeld leerlingen uit gezinnen waar financieel minder te...

“Ik wens je veel succes met deze groep. Dit lukt je nooit.” Ik keek mijn collega verbaasd aan. We waren net klaar met de overdracht van haar groep 7 die straks mijn groep 8 zou worden. Ze had veel geïnvesteerd in de groep en dat had haar een hoop energie gekost. Het was goed dat de vakantie voor ...

TIB voegt in op de kennisrotonde. Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk.

Toetsen liggen onder een vergrootglas. Waarom nemen we ze af? En wat is de waarde van de verkregen uitkomsten? Onderzoeken die aantonen dat eindtoets en schooladvies goede voorspellers zijn voor het uiteindelijke schoolresultaat van een leerling, houden geen rekening met de ‘zichzelf waarmakende ...

Tijdens de Week van de Intern Begeleider (WIB) in november 2022 was de workshop ‘Werken met werkvormen werkt!’ een groot succes! Meer dan 200 IB’ers lieten zich inspireren door werkvormen die je kunt inzetten tijdens bijvoorbeeld een groepsbespreking, bij het analyseren van data of bij het voeren...

Of je gelukkig bent in je werk wordt bepaald door factoren zoals het inzetten van je talenten, het gevoel van verbondenheid onderling en de mate van betekenisvolheid die je ervaart. Het is belangrijk om hierover met elkaar in gesprek te gaan, zowel over het geven als het krijgen van werkgeluk. Lo...

Ouderbetrokkenheid heeft een positief effect op de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Leraren van nieuwkomers geven aan het moeilijk te vinden ouders te bereiken. Wel is duidelijk dat een responsieve houding naar de thuistaal en de culturele achtergronden nodig is. Ook ...

Vraag:

Welke vormen van ontwikkelingsgericht begeleiden van stagiaires in het basisonderwijs dragen bij aan hun toerusting als aankomend leerkracht?

Hogescholen en universiteiten zijn organisaties die in hun hoofdprocessen duidelijk lerende organisaties zijn. Maar gaan zij ook bij bestuur- en beheerstaken in die stijl te werk?

Op SBO Het Pluspunt is de afgelopen jaren hard gewerkt om de tandem directeur-IB’ers zo goed mogelijk te laten functioneren. “Onze verschillende rollen en taken zijn transparant, maar er is veel overlap. Daardoor zitten de IB’ers de ene keer voorop en de andere keer ik”, zegt directeur Selma Klei...

Met behulp van de handreiking Omgaan met armoede op scholen (2022) kan worden geanalyseerd wat je als school al doet, wat beter kan en wat de volgende stap kan zijn. Denk daarbij aan:

Strikt genomen ga je werken ‘om de kost te verdienen’. Maar volgens IB’er Ceciel Bonte zul je dat werk niet lang volhouden als het daartoe beperkt blijft. De meeste mensen hebben een extra drijfveer nodig, weet ze uit lange ervaring. “Werkgeluk is idealiter elke dag met plezier naar je werk gaan ...

Kwaliteit ontwikkel je samen. Bij Tangent, een schoolbestuur voor primair onderwijs met meer dan 500 samenwerkers, kiezen ze niet voor een pasklaar kwaliteitssysteem. Toch is het ontwikkelen van beleid op kwaliteitszorg een uitdaging. Kwaliteit mag immers geen toeval zijn. Iedereen draagt eraan b...

Als IB’er werk je dagelijks met leraren, ouders en educatieve partners samen, om voor iedere leerling passend onderwijs te realiseren. Welke stem krijgt de leerling hierbij: praat je over of met leerlingen? Dit artikel helpt je om leerlingen actief te laten participeren. Met de inspraakladder van...

Alles wordt duurder. Boodschappen, energiekosten, woonlasten: steeds meer gezinnen krijgen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. En dat merk je ook op school. Mariëtte Lusse en Annelies Kassenberg schreven de handreiking ‘Omgaan met armoede op scholen’. In de herziene versie (oktober 2022) s...

In dit artikel wordt ingegaan op het echt luisteren naar leerlingen in hun onderwijsbehoefte. Dit betekent voor elke leerkracht en begeleider in de schoolorganisatie dat zij werken vanuit drie belangrijke aspecten: luisteren, leren en leiden. Gebruik het geschetste kader voor oprecht, nauwkeurig ...

Een kind dat op school nog niet praat, hoe erg is dat eigenlijk? We kennen allemaal kleuters die het nog spannend vinden en weinig zeggen. Zijn ze gewend, dan hoor je hen steeds meer. Soms blijft een kind echter zwijgen. Er kan dan sprake zijn van selectief mutisme; het kind praat thuis wel, maar...

Als IB’er ben je de spin in het web als het gaat om het waarderen van diversiteit binnen de school. Daarmee draag je bij aan gelijke kansen voor alle leerlingen. Deze checklist kun je samen met jouw team gebruiken om te ontdekken waar jullie krachten en kansen liggen. Ga samen op onderzoek.

Hoe ontwikkel je een traumasensitief klimaat in een school? En wat zijn de opbrengsten van een traumasensitief onderwijsklimaat voor leerkrachten en leerlingen? Het consortium Traumasensitief Onderwijs (TSO) voerde met een subsidie van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) een onderz...

Als erkend expert op het gebied van neuropsychologie kan Erik Scherder moeiteloos het effect van armoede op de ontwikkeling en werking van de hersenen in beeld brengen. Dat effect valt volgens veel wetenschappelijk onderzoek niet te onderschatten, integendeel. “Ik zie kansen in het onderwijs, wan...

Intern begeleiders hebben in veel scholen de taak om een verandering te (helpen) implementeren en dat proces te begeleiden. Pessimisten redeneren vaak dat ‘de mens’ niet van veranderen houdt en bij voorkeur voor het bekende, het zekere gaat. Zo niet de zeer ervaren expert in het managen van veran...

Op de Lukasschool in de Amsterdamse wijk Osdorp hebben ze één doel: gelijke kansen voor ieder kind. Daarom zijn ze met behulp van de gemeente sinds 2020 omgedoopt tot ‘familieschool’. Zo willen ze al hun leerlingen een stevige basis meegeven die hen wereldwijs en vol zelfvertrouwen aan de middelb...

Passend onderwijs krijgt vorm en betekenis in de school, in de klas met de leerling, ouders en de docent. Leerlingbegeleiders, ondersteuningscoördinatoren en orthopedagogen ondersteunen in de uitvoering ervan, maar ook bij het beleid van de school: een belangrijke en cruciale rol die nog niet ove...

Hoe voeg ik waarde toe aan de samenleving? De afgelopen jaren ben ik me steeds meer gaan verdiepen in het thema hoge verwachtingen en de impact hiervan op leerprestaties (cognitief) en welbevinden (sociaal emotioneel) van leerlingen. Uitgaan van ‘High Expectations’ verandert je kijk op het onderw...

Steeds meer scholen werken met expert-leraren. Bijvoorbeeld een expert-leraar op het gebied van begrijpend lezen, die onder meer verantwoordelijk is voor de kwaliteit van het leesonderwijs op school. In dit artikel gaan we in op de vraag wat een expert-leraar is, welke taken zij heeft en hoe ze m...

In deze rubriek zetten we steeds een intern begeleider of kwaliteitscoördinator die het verschil maakt op school in het zonnetje! Wat maakt jouw rol de moeite waard? Aan welke ontwikkeling op school heb jij bijgedragen? Heb je een gouden tip voor collega’s?

“Na de pabo startte ik als jonge, enthousiaste en leergierige leerkracht op de Talmaschool in hartje Kralingen-Crooswijk, Rotterdam. Ongeveer vijf jaar heb ik met veel plezier en uitdaging in verschillende groepen op deze school lesgegeven. Nu, twaalf jaar later, ging ik weer eens langs bij mijn ...

Met plezier naar school gaan, waar de leerkracht je ziet, hoort en aanmoedigt om je talenten te ontwikkelen en je daarbij oplossingsgericht en in bekrachtigende taal ondersteunt. Een vanzelfsprekende wens die gelukkig voor veel leerlingen in vervulling gaat. Maar wat als een leerling anders reage...

In het afgelopen decennium is er op basisscholen veel druk uitgeoefend om ook de ontwikkeling van leerlingen in de onderbouw regelmatig en systematisch in beeld te brengen. Zo hoopt men dat er eerder en beter rekening kan worden gehouden met de grote verschillen tussen kinderen en er dus een incl...

Het belangrijkste kenmerk van (ernstige) rekenproblemen is dat de basiskennis niet of niet goed geautomatiseerd raakt. Wetenschappelijk onderzoek laat daar geen twijfel over bestaan. Voor iedere onderwijsprofessional is het daarom belangrijk om een antwoord te kunnen geven op de volgende vier vra...

Het kan zo maar zijn dat een leerkracht uit je team jou als IB’er de vraag stelt: ‘Hoe kan ik ervoor zorgen dat de leerstof bij deze leerling beter beklijft? Wil je eens met me meedenken?’ Wat weten we vanuit onderzoek wat hierbij het beste werkt? Hoe krijg je bij leerlingen topografische kennis,...

Sinds 1 januari jl. is het nieuwe Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling (PDDB 3.0) van kracht. Ook gelden er aangepaste criteria voor de aanmelding voor vergoede diagnostiek en behandeling van leerlingen bij wie het vermoeden bestaat dat zij ernstige dyslexie hebben. Het gaat hierbij zowel om...

Tijdens de COVID-persconferenties stond de gebarentolk steevast tussen de bewindslieden in om de informatie ook voor doven en slechthorenden duidelijk over te brengen. Maar wist je dat er naast een gebarentolk ook nog een schrijftolk bestaat? Dit artikel beschrijft de werkzaamheden van een schrij...

Van professionals die werkzaam zijn in onderwijs en jeugdhulp mag je verwachten dat ze kunnen samenwerken met de betrokkenen in de omgeving van kinderen die ze begeleiden. Interprofessioneel samenwerken is een voorwaarde om leerlingen in staat te stellen zich succesvol te ontwikkelen, om hen met ...

TIB voegt in op de kennisrotonde Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk. Vraag: Leidt het werken vanuit leerdoelen en leerlijnen tot een versterking van het eigenaarschap bij leerlingen?

Meer variatie in functies komt de stabiele basis van onderwijskwaliteit ten goede. Het versterkt het leren van leraren én leerlingen. Daarover schreven Hannah Bijlsma en Mirjam Keyser een boek en spraken ze met TIB. “Door gebruik te maken van de uiteenlopende leraarvaardigheden in een onderwijste...

Nog één keer open ik het gespreksverslag. Heb ik alles echt goed verwoord? Staan er nog spelfouten in? Zijn de afspraken helder geformuleerd? Ik lees het toch nog een keertje door. En ja hoor, toch wat aanpassingen… Hopelijk is iedereen nu tevreden zo. En ik druk op de verzendknop. Klaar! Zucht… ...

Gedurende het schooljaar loop je als intern begeleider regelmatig de kleutergroepen binnen. Deze waardevolle tijd wil je natuurlijk zo nuttig mogelijk besteden. Binnen een kleutergroep is het verdelen van jouw aandacht en focus een pittige klus, met name omdat veel van het leren en ontwikkelen ni...

Alle leerkrachten en IB’ers hebben tijdens hun loopbaan meer of minder te maken met leerlingen met internaliserend gedrag. De grootste uitdaging is om dit gedrag te herkennen en vervolgens een goede bijdrage te leveren aan het hulpverleningsproces. “Het grootste probleem bij het signaleren is dat...

Het merendeel van de kinderen vindt het lastig om over traumatische ervaringen te spreken en zal er niet op eigen initiatief over beginnen. Terwijl praten over trauma met belangrijke anderen en vervolgens passende emotionele steun krijgen, de kans op het ontwikkelen van een posttraumatische stres...

Tijdens jouw werk als IB’er sta je dagelijks voor vraagstukken, probleemstellingen of casuïstiek. Zaken die intern begeleiders graag op een goede efficiënte en effectieve manier willen aanpakken. Maar wat werkt? Hoe pak je het aan? En op welke manier betrek je hier je team bij? Waar ligt jouw ver...

Een klein deel van de leerlingen dat jaarlijks overstapt van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs heeft extra ondersteuning nodig. Voor deze groep is het des te meer van belang dat die overstap goed wordt voorbereid en dat zij een passende plek in het voortgezet of het voortgezet s...

De kans is groot, dat je als IB’er een aantal leerlingen begeleidt, die kampen met licht verstandelijke beperkingen (LVB). Gemiddeld zit er in elke klas wel één. In Nederland wordt ongeveer 30% van LVB niet tijdig door professionals en hun omgeving gesignaleerd. Deze beperkingen zijn vaak niet aa...