Ondersteun het kind en ouders

De meerderheid van de kinderen met emotionele en gedragsstoornissen die bij jeugdzorg of GGZ terechtkomen, hebben vaak niet-geïdentificeerde taalachterstanden. Onderzoekers schatten dat wel 70 tot 90% van hen een taalachterstand heeft (Chow & Wehby, 2018, Embrechts et al., 2019). Gedragsproblemen...

Dit artikel bespreekt cruciale aspecten die ten onrechte niet besproken worden in ‘Uitdagingen in de zorg voor kinderen en jongeren met genderdiversiteit’ (Vrouenraets et al., 2022a). Namelijk, de mogelijkheid dat behandeling met puberteitsremmers en cross-sekse hormonen zorgt voor een belemmerde...

Partnergeweld en kindermishandeling verhogen de kans op posttraumatische stress, wat de kans verhoogt opnieuw slachtoffer of dader te worden van relationeel geweld. De bevindingen van een promotieonderzoek laten zien dat trauma(gerelateerde) klachten van zowel kinderen als ouders verklarende fact...

Ouderbetrokkenheid heeft een positief effect op de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Leraren van nieuwkomers geven aan het moeilijk te vinden ouders te bereiken. Wel is duidelijk dat een responsieve houding naar de thuistaal en de culturele achtergronden nodig is. Ook ...

Van professionals die werkzaam zijn in onderwijs en jeugdhulp mag je verwachten dat ze kunnen samenwerken met de betrokkenen in de omgeving van kinderen die ze begeleiden. Interprofessioneel samenwerken is een voorwaarde om leerlingen in staat te stellen zich succesvol te ontwikkelen, om hen met ...

De afgelopen jaren konden ouders via de Jeugdwet onderzoek en behandeling voor dyslexie aanvragen bij de gemeente. De Tweede Kamer vraagt zich af of de dyslexiezorg niet in  het onderwijs thuishoort. In dit artikel wordt kort geschetst hoe deze discussie is ontstaan, wat onderzoek heeft opgelever...

Auteur, programmamaker en docent Karim Amghar is zowel persoonlijk als professioneel sterk betrokken bij het thema kansen(on)gelijkheid. Zowel thuis, op de werkvloer als tot op het ministerie. “Kansenongelijkheid gaat over het niet kunnen behalen van je volle potentie in ons huidige onderwijssyst...

TIB voegt in op de kennisrotonde. Het NRO publiceert een serie van drie gratis publicaties voor po-scholen, die gemaakt worden in samenwerking tussen wetenschap en onderwijspraktijk.

Als erkend expert op het gebied van neuropsychologie kan Erik Scherder moeiteloos het effect van armoede op de ontwikkeling en werking van de hersenen in beeld brengen. Dat effect valt volgens veel wetenschappelijk onderzoek niet te onderschatten, integendeel. “Ik zie kansen in het onderwijs, wan...

Sinds 1 januari jl. is het nieuwe Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling (PDDB 3.0) van kracht. Ook gelden er aangepaste criteria voor de aanmelding voor vergoede diagnostiek en behandeling van leerlingen bij wie het vermoeden bestaat dat zij ernstige dyslexie hebben. Het gaat hierbij zowel om...

Als IB’er werk je dagelijks met leraren, ouders en educatieve partners samen, om voor iedere leerling passend onderwijs te realiseren. Welke stem krijgt de leerling hierbij: praat je over of met leerlingen? Dit artikel helpt je om leerlingen actief te laten participeren. Met de inspraakladder van...

Het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen kan leiden tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Soms zijn de symptomen zo hevig of de schuld- en schaamtegevoelens zo overweldigend dat uit het leven stappen de enige oplossing lijkt. Op basis van een systematisch literatuuronderzoek met vijf...

Alles wordt duurder. Boodschappen, energiekosten, woonlasten: steeds meer gezinnen krijgen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. En dat merk je ook op school. Mariëtte Lusse en Annelies Kassenberg schreven de handreiking ‘Omgaan met armoede op scholen’. In de herziene versie (oktober 2022) s...

Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor het lichaam in traumabehandelingen, maar het kan beter, merkt orthopedagoog-generalist, gedragstherapeut en kinderfysiotherapeut Trees van der Voorden. ‘Uit schaamte, schuld of wantrouwen vertellen kinderen niet altijd hoe het echt met ze gaat. Het helpt...

Op de Lukasschool in de Amsterdamse wijk Osdorp hebben ze één doel: gelijke kansen voor ieder kind. Daarom zijn ze met behulp van de gemeente sinds 2020 omgedoopt tot ‘familieschool’. Zo willen ze al hun leerlingen een stevige basis meegeven die hen wereldwijs en vol zelfvertrouwen aan de middelb...

Ieder samenwerkingsverband heeft nu een ouder- en jeugdsteunpunt. Naast het geven van informatie is het bieden van ondersteuning en begeleiding aan ouders en jeugdigen bij passend onderwijs een taak van deze steunpunten. Ze doen dat onafhankelijk en samen met ouders en jeugdigen. Maar hoe organis...

Dat ene telefoontje, dat meer verandert dan je op dat moment beseft. Het was een grijze dag in november. De voorbereidingen voor Sinterklaas waren in volle gang en de feestvreugde was in de hele school aanwezig. Tot het moment dat de telefoon overging. Als aan de grond genageld hoorden we het ver...

Als IB’er ben je de spin in het web als het gaat om het waarderen van diversiteit binnen de school. Daarmee draag je bij aan gelijke kansen voor alle leerlingen. Deze checklist kun je samen met jouw team gebruiken om te ontdekken waar jullie krachten en kansen liggen. Ga samen op onderzoek.

Toetsen liggen onder een vergrootglas. Waarom nemen we ze af? En wat is de waarde van de verkregen uitkomsten? Onderzoeken die aantonen dat eindtoets en schooladvies goede voorspellers zijn voor het uiteindelijke schoolresultaat van een leerling, houden geen rekening met de ‘zichzelf waarmakende ...

In dit artikel wordt ingegaan op het echt luisteren naar leerlingen in hun onderwijsbehoefte. Dit betekent voor elke leerkracht en begeleider in de schoolorganisatie dat zij werken vanuit drie belangrijke aspecten: luisteren, leren en leiden. Gebruik het geschetste kader voor oprecht, nauwkeurig ...

Een klein deel van de leerlingen dat jaarlijks overstapt van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs heeft extra ondersteuning nodig. Voor deze groep is het des te meer van belang dat die overstap goed wordt voorbereid en dat zij een passende plek in het voortgezet of het voortgezet s...

Het belangrijkste kenmerk van (ernstige) rekenproblemen is dat de basiskennis niet of niet goed geautomatiseerd raakt. Wetenschappelijk onderzoek laat daar geen twijfel over bestaan. Voor iedere onderwijsprofessional is het daarom belangrijk om een antwoord te kunnen geven op de volgende vier vra...

Hoe ontwikkel je een traumasensitief klimaat in een school? En wat zijn de opbrengsten van een traumasensitief onderwijsklimaat voor leerkrachten en leerlingen? Het consortium Traumasensitief Onderwijs (TSO) voerde met een subsidie van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) een onderz...

Het merendeel van de kinderen vindt het lastig om over traumatische ervaringen te spreken en zal er niet op eigen initiatief over beginnen. Terwijl praten over trauma met belangrijke anderen en vervolgens passende emotionele steun krijgen, de kans op het ontwikkelen van een posttraumatische stres...

Tijdens de COVID-persconferenties stond de gebarentolk steevast tussen de bewindslieden in om de informatie ook voor doven en slechthorenden duidelijk over te brengen. Maar wist je dat er naast een gebarentolk ook nog een schrijftolk bestaat? Dit artikel beschrijft de werkzaamheden van een schrij...

“Ik wens je veel succes met deze groep. Dit lukt je nooit.” Ik keek mijn collega verbaasd aan. We waren net klaar met de overdracht van haar groep 7 die straks mijn groep 8 zou worden. Ze had veel geïnvesteerd in de groep en dat had haar een hoop energie gekost. Het was goed dat de vakantie voor ...

In het afgelopen decennium is er op basisscholen veel druk uitgeoefend om ook de ontwikkeling van leerlingen in de onderbouw regelmatig en systematisch in beeld te brengen. Zo hoopt men dat er eerder en beter rekening kan worden gehouden met de grote verschillen tussen kinderen en er dus een incl...

Eigenaarschap van het leerproces, leren te leren, plannen: het zijn voorbeelden van 21e-eeuwse vaardigheden die veel aandacht krijgen binnen de onderwijspraktijk in het po (en vo). Deze vaardigheden vereisen echter een gedegen ontwikkeling van executieve functies zoals zelfsturing en gedragsregul...

Als docent van de post-hbo-opleiding Specialist Jonge Kind vroeg ik studenten altijd of zij de visie op onderwijs aan het jonge kind in ‘hun’ onderbouw kenden. Vaak bleef het stil. Was er geen visie? Was die er wel, maar kende men die niet? Hoe sta je hierin als IB’er? Ken je de visies op onderwi...

Alle leerkrachten en IB’ers hebben tijdens hun loopbaan meer of minder te maken met leerlingen met internaliserend gedrag. De grootste uitdaging is om dit gedrag te herkennen en vervolgens een goede bijdrage te leveren aan het hulpverleningsproces. “Het grootste probleem bij het signaleren is dat...

Hoe kun je als onderwijsprofessional aansluiten bij de behoeften van leerlingen voor het delen van internaliserende problemen en het zoeken van hulp? De adviezen in de handreiking 'Zie mij!' (Sijp, Zijlstra en De Boer, 2018) zijn afkomstig van leerlingen die zelf te kampen hadden met internaliser...

Hoe voeg ik waarde toe aan de samenleving? De afgelopen jaren ben ik me steeds meer gaan verdiepen in het thema hoge verwachtingen en de impact hiervan op leerprestaties (cognitief) en welbevinden (sociaal emotioneel) van leerlingen. Uitgaan van ‘High Expectations’ verandert je kijk op het onderw...

Leerkrachten klagen nog wel eens over de voortdurende reeks veranderingen waarmee ze te maken krijgen. Maar onderwijs kan niet zonder veranderen. Sterker nog, onderwijs wil juist een verandering (ontwikkeling) veroorzaken bij leerlingen. Ook als team of school wil je soms iets veranderen. Die ver...

Een kind dat op school nog niet praat, hoe erg is dat eigenlijk? We kennen allemaal kleuters die het nog spannend vinden en weinig zeggen. Zijn ze gewend, dan hoor je hen steeds meer. Soms blijft een kind echter zwijgen. Er kan dan sprake zijn van selectief mutisme; het kind praat thuis wel, maar...

Met plezier naar school gaan, waar de leerkracht je ziet, hoort en aanmoedigt om je talenten te ontwikkelen en je daarbij oplossingsgericht en in bekrachtigende taal ondersteunt. Een vanzelfsprekende wens die gelukkig voor veel leerlingen in vervulling gaat. Maar wat als een leerling anders reage...

Het kan zo maar zijn dat een leerkracht uit je team jou als IB’er de vraag stelt: ‘Hoe kan ik ervoor zorgen dat de leerstof bij deze leerling beter beklijft? Wil je eens met me meedenken?’ Wat weten we vanuit onderzoek wat hierbij het beste werkt? Hoe krijg je bij leerlingen topografische kennis,...

Kinderen en jongeren hebben recht op de beste kansen om zichzelf te ontwikkelen. Dat lukt beter als professionals in het sociaal en pedagogisch domein en in het onderwijs goed samenwerken, zowel onderling als met de ouders of verzorgers. Het studieboek Ouders, onderwijs en jeugdzorg in verbinding...