Leesinterventie en preteaching
Het onderwijs ontwikkelt zich net zo hard als kleuters. Daarom kan het als kleuterprofessional soms lastig zijn om alle nieuwe kennis en adviezen bij te houden. In deze rubriek lichten we daarom twee recente berichten uit. Zo blijf jij helemaal op de hoogte!
Pak leesproblemen al in groep 1 aan
Al ver voor groep drie begint het leren lezen. Sommige leerlingen hebben in groep 1 en 2 hier extra ondersteuning in nodig. Bijvoorbeeld leerlingen met aanleg voor dyslexie of leerlingen die in een taalarme omgeving opgroeien, lopen meer risico op leesproblemen. Ook leerlingen die taken als rijmen, woorden klappen of klanken onderscheiden lastig vinden – en dus een minder goed fonologisch of fonemisch bewustzijn hebben – zijn potentiële risicolezers. Voor deze leerlingen zijn vroegtijdige interventies cruciaal.
In groep 1 ligt de focus op leerlingen die moeite hebben met hun fonologisch bewustzijn. Het is in dit jaar belangrijk om rijke taal aan te bieden, in kleine kringen te herhalen, en woordspelletjes te doen. Ook kunnen deze leerlingen oefenen met ontwikkelingsmateriaal rondom bijvoorbeeld rijmen en mondelinge taalvaardigheid, en met digitale programma’s als ‘Letters in beweging’ van Bereslim.
In groep 2 wordt met name gekeken naar leerlingen die een minder goed fonemisch bewustzijn hebben. Deze leerlingen kunnen het beste al vanaf de herfst aan de slag met auditieve analyse (hakken), auditieve synthese (plakken) en letterkennis. Dit kan al met korte dagelijkse sessies van vijf tot tien minuten in een kleine kring. Een hulpmiddel hiervoor is het lesschema van Zo Leer Je Kinderen Lezen en Spellen.
Wanneer leerlingen hun fonologisch en fonemisch bewustzijn toch niet voldoende ontwikkelen, is intensievere begeleiding nodig. Maximaal vijf procent van de leerlingen zal deze begeleiding nodig hebben, uitgevoerd in overleg met de intern begeleider of kwaliteitscoördinator. Hebben meer leerlingen de begeleiding nodig, dan is het belangrijk om de lessen zelf te versterken.
Lees hier meer over deze vroegtijdige interventies.
Afgeleide leerlingen? Zo leest iedereen mee
Sommige kleuters verliezen tijdens het voorleesmoment al snel hun aandacht, zo merken ook juf Melissa en teamteacher Anne. De start van een nieuw thema op maandag is voor deze kinderen vaak nog te moeilijk, ondanks herhaling en extra individuele aandacht. Daarom introduceerden Anne en Melissa ‘preteaching’: een kleine groep kleuters krijgt daarbij op vrijdag al een teaser voor de komende week, zodat ook zij meekunnen met de groep.
Tijdens het preteachingmoment maken de kinderen al kennis met het nieuwe boek en een paar zorgvuldig gekozen woorden die erin voorkomen. Het moment is bedoeld voor leerlingen met een beperkte woordkennis of minder verhaalbegrip, al kunnen ook sterkere leerlingen soms meedoen om interactie te stimuleren. Omdat sleutelwoorden en achtergrondkennis al vooraf worden verkend – denk aan prenten, voorwerpen of gesprekken – worden de verschillen in kennis en vaardigheden tussen de kleuters kleiner. Alle kinderen hebben zo een gelijkwaardige start van de week.
Woordbegrip kan verder worden gestimuleerd door bij elk nieuw boek vijftien focuswoorden te kiezen. Hang deze bijvoorbeeld op aan de weeklijn en bespreek er alvast een paar op vrijdag tijdens het preteachingmoment. Juf Melissa merkt zelfs dat juist de moeilijkste woorden het beste worden onthouden.
Het resultaat van het preteachingmoment is meer betrokkenheid, zelfvertrouwen en taalbegrip. Kleuters die eerst afhaakten, luisteren nu mee, geven actief antwoord op vragen en begrijpen verhalen beter.
Lees hier meer over preteaching.