Jitske Kramer

In deze lezing ligt de focus op de dynamiek die we in onze samenleving zien. Op dit moment zien we vele slepende kwesties die zich ongeveer tegelijkertijd tot crisis hebben ontwikkeld. Denk aan de klimaatcrisis, energiecrisis, armoedecrisis, stikstofcrisis, toeslagencrisis, woningmarktcrisis, landbouwcrisis, personeelscrisis en asielcrisis. Alles hangt met elkaar samen en de ene oplossing heeft weer effect op andere problemen. Als samenleving gaan we door een tricky overgangsperiode van grote veranderingen. Na een uitleg over de drie fases van transformatie, wordt duidelijk dat liminaliteit veel kansen, maar ook gevaren biedt. Een aantal daarvan leer je in deze lezing kennen, zoals:

Permanente liminaliteit. Wanneer we niet écht breken met oude gewoonten en geen nieuwe keuzes durven te maken, blijven we hangen in het ondertussen. We wéten ergens wel dat we moeten veranderen, maar het lukt niet. Het niet aanpakken van structurele problemen geeft langdurige onzekerheid en stress. 

De trickster. Tricksterlogica bevrijdt mensen van oude ideeën, schudt de boel op en biedt ruimte voor vernieuwing. Spelen met grenzen en vanzelfsprekendheden daagt mensen uit om te beslissen of iets gewenst of ongewenst is. Een van de favoriete grenzen van het tricksterspel is die tussen feit en fictie. We worden verleid te geloven in bizarre verklaringen en nieuwe tweedelingen. Zonder duidelijk verhaal verzinnen we er een. En dat is waanzinnig tricky.

Intense machtsstrijd. Fundamentele veranderingen brengen onvermijdelijk machtsverschuivingen met zich mee. Dat kan leiden tot een intensieve en soms gewelddadige strijd over wie de nieuwe koers bepaalt en wie de gevolgen van veranderingen het meest voelen.