Onderwijs van Binnenuit
Nicole Hanegraaf: Onderwijs van binnenuit | Uitgeverij Instondo | Dordrecht | 2022 | 248p | Prijs: €39,95 | ISBN 978 94 6317 290 5
De centrale vraag in dit boek is: ‘Hoe beweeg je van een knellend onderwijssysteem, wat gericht is op het ‘gemiddelde’, naar boeiend onderwijs op maat voor iedereen?’ De stelling van de auteur is dat het antwoord niet in de zoveelste verandering van buitenaf zit, maar roept om hervorming van binnenuit. Mooi zul je zeggen, maar hoe? Dit boek vormt een routekaart voor het ontwikkelen van het onderwijs van binnenuit, te zien als een slingerend pad. Het boek bestaat uit vijf delen, te beginnen met waar de reis voor Nicole Hanegraaf begon. Vervolgens gaat het over onderwijs hervormen van binnenuit, het bouwen van een stevige basis, het identificeren van terreinen van invloed en ten slotte onderwijs van binnenuit in de praktijk. De auteur zegt: ‘Kiezen voor onderwijs betekent dat in je hart een wereldverbeteraar schuilt’ (p. 19). Goed onderwijs gaat met name over ontwikkelen en vertrouwen in ieders ontwikkelkracht en radicale keuzes durven maken. Lef tonen! Maar hoe start je? Hanegraaf gaat uit van pedagogiek als basis oftewel de ‘theorie van de rode bril: met een open blik, zien wat er wél is en uitgaan van het goede (= het richtinggevend kader). De transitie verloopt via een drieslag: actualiteit, behoefte en contact, en vraagt om een onderzoekende houding (doen, vertragen, verkennen en een plan maken als een leerlus). Dus naar mijn opvatting mens-, wereld- en systeemgericht. Voor verdere verhalen uit de onderwijspraktijk zie: www.van-Binnenuit.com.
Ik heb weleens op ondeugende wijze tegen onderwijsdirectieleden gezegd: ‘Het lijkt er sterk op dat het onderwijssysteem het minst lerende systeem is’, omdat het veelal ging om de buitenkant en niet om de binnenkant, waar het écht om gaat. Dit boek start van binnenuit, heeft oog voor de wereld en de mens en stimuleert tot actie. Het betreft een inspirerend en tegelijk actiegericht boek. De vormgeving past hier prima bij. Wie voelt zich aangesproken en toont lef om het slingerend pad op te gaan? Een waarde(n)vol boek!