Een gesprek met Cobi Visser: “Wat we niet mogen vergeten over het kleuteronderwijs”

© Instondo

“Spel is zo’n groot onderdeel van de ontwikkeling van jonge kinderen,” vertelt ze. “Dit mogen we nooit vergeten Met name voor zelfvertrouwen en taalontwikkeling is spel een krachtige leermethode. Maar minstens zo belangrijk: het plezier van de kinderen."

Open materialen, open mogelijkheden

“Ik zie veel tablets en filmpjes in de klas,” zegt Cobi. “Digitale middelen kunnen zeker een plek hebben, maar met eenvoudige materialen bereik je vaak meer. Ze doelt hiermee op het inzetten van bijvoorbeeld blokken, knopen, kurken, poppetjes en papier: “zulke open materialen nodigen uit tot verzinnen, bouwen en onderzoeken. Daar ontstaat fantasie.”

“Lotto is leuk, maar heeft maar één doel. Met open materialen creëren kinderen hun eigen spel. Zo ontwikkelen ze hun verbeeldingskracht – en dat is cruciaal voor hun ontwikkeling.”

Ruimte geven én sturen

Spelend leren krijgt volgens Cobi pas echt betekenis wanneer de leerkracht bewust deelneemt. Ruimte geven is niet hetzelfde als loslaten, maar gaat ook over richting geven. “Wanneer een kind ober speelt, ís hij in dat moment ook echt een ober. Als een kind nog niet goed weet hoe je dat dan speelt, kun je meespelen: een voorbeeld geven, iets voordoen, samen ontdekken. Zo groeit het spel én het kind.”

Ze wijst ook op de doorgaande lijn richting groep 3, want onbedoeld kunnen kleuters die meer uitdaging willen ook worden afgeremd. ‘Wat ik zie is dat leerkrachten het soms een lastig vraagstuk vinden, wanneer kinderen té ver vooruitlopen als het om lezen gaat. Maar als een kind eraan toe is, biedt dat ook kansen. Laat ze beginnende boekjes lezen of iets voorlezen aan een groepje. Houd het speels, maar daag ze uit. Wij leggen de basis, zodat groep 3 het stokje kan overnemen.”

De kracht van de leerkracht: zelf ook blijven leren

Wat Cobi zorgen baart, is dat kennis over de ontwikkeling van jonge kinderen vaak tekortschiet. Daarom roept ze leerkrachten op om zelf te blijven leren. “Lees vakliteratuur, zoals Kleuterzaken of Het Jonge Kind. Lees boeken over spel en taal. Alleen als je begrijpt waarom kinderen zich gedragen zoals ze doen, kun je inspelen op hun ontwikkeling.”

Daarnaast pleit ze voor een rijke, taalrijke omgeving. Moeilijke woorden horen daarbij. “Vertel verhalen, gebruik de poppenkast, laat kinderen woorden horen die ze nog niet kennen. Hun taal groeit er enorm door. Het is een gemis als we vergeten hoe belangrijk dit is.” Voor haar is de kern helder: kinderen leren handelend. Ze hebben materialen, fantasie, beweging en taal nodig – en volwassenen die meespelen in plaats van alleen lesgeven.

Een speelhoek uit de klas van Cobi Visser (c) Cobi Visser

“Samen spelen én meespelen”

Cobi besluit met een persoonlijke drijfveer, samengevat in een citaat van Richard Evans:
“Kinderen zullen je niet herinneren om de dingen die je hun gaf, maar om het gevoel dat je van ze hield.”

Daarmee raakt ze de kern van het vak: de leerkracht doet ertoe. Relatie, creativiteit en pedagogische sensitiviteit zijn bepalend voor de leerervaring van jonge kinderen. “Samen spelen én meespelen, dat mogen we niet vergeten.”

Nog meer verdieping tijdens het Nationaal Kleutercongres 2026

Wil je dieper ingaan op onderbelichte onderdelen van het kleuteronderwijs? Tijdens het Nationaal Kleutercongres op 11 maart 2026 in Ede onderzoeken we wat we in het kleuteronderwijs niet mogen vergeten.

Naast de kracht van onbegrensd spel besteden we aandacht aan stille kinderen die snel over het hoofd worden gezien, de ontwikkeling van jongens in een beroepsgroep die vooral uit vrouwen bestaat, en andere actuele onderwerpen die onze aandacht vragen. 

Met bijdragen van dagvoorzitters en keynote-sprekers Anouk Brouns en Mike Nijskens, keynotes van onder meer Josée Coenen en Hanneke Poot, stel je met een ruime keuze aan sprekers en sessies zelf je programma samen. Meer weten? Ontdek het programma