Ernstige rekenproblemen? Dit kan je doen
Wellicht is het ERWD-protocol (Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie) al bij jou bekend. Deze methode biedt scholen en leerkrachten een gestructureerde aanpak om rekenproblemen bij kinderen tijdig te signaleren, te voorkomen en effectief te behandelen. Op 13 mei 2025 publiceerde het platform Onderwijs van Morgen een uitgebreid overzicht van het protocol. Hieronder hebben wij dit overzicht kort voor je samengevat.
Het einddoel van reken-wiskundeonderwijs is functionele gecijferdheid. Het protocol biedt een aantal duidelijke stappen om dit doel te bereiken bij leerlingen. Enkele kernpunten van die stappen zijn:
- Preventie: het voorkomen van rekenproblemen door een sterke basis te bieden in de onderbouw.
- Signalering en diagnostiek: eventuele problemen kunnen vroegtijdig worden opgemerkt met behulp van observaties, toetsen en screeningsinstrumenten.
- Handvatten voor remediëring (passende interventie): door observatie kan een juiste begeleiding worden opgezet afgestemd op de behoeftes van een individuele leerling.
Het uitgangspunt van het protocol legt de nadruk op het signaleren en behandelen voordat problemen uitgroeien tot hardnekkige achterstanden. Het is dus belangrijk in te zetten op een sterke rekenbasis voor alle leerlingen.
Er zijn ook didactische modellen die het protocol als uitgangspunt nemen. Drie van deze didactische modellen zijn: het hoofdfasenmodel (met fasen van begripsvorming tot het toepassen), het drieslagmodel met drie onderdelen: context, bewerking en oplossing, en met drie observatieassen: betekenis verlenen, uitvoeren en reflecteren) en het handelingsmodel (van concrete naar abstracte handelingsniveaus). Deze modellen helpen leerlingen rekenconcepten goed te begrijpen en te voorkomen dat ze altijd een beroep moeten doen op trucjes bij rekenopdrachten. Zo ontwikkelen ze hun zogeheten functionele gecijferdheid.
Lees hier het volledige overzicht van Onderwijs van Morgen.
Het boek Voorkom (ernstige) rekenproblemen van Ceciel Borghouts biedt uitgebreide toelichting en praktische tips over het ERWD-protocol. Het boek zet, aan de hand van zeven aanraders, het protocol uiteen en biedt tools om het ook in de praktijk toe te passen. De zeven aanraders die het boek behandelt, zijn:
- Functionele gecijferdheid als doel
- Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn
- Dagelijks observeren met het drieslagmodel
- Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen
- Werken met de vertaalcirkel
- Doelen per jaar als leidraad
- Eerst basisstrategieën, dán pas handig rekenen
Kijk hier om meer te lezen over deze aanraders.
Het boek maakt deel uit van de TIBtool-reeks: een reeks gevuld met tips en adviezen afgestemd op de onderwijspraktijk. Wil je meer weten over de TIBtools? Kijk dan op www.tibtools.nl.