Hoe borg je het welzijn van leerkrachten?
Nieuw (nog lopend) onderzoek van Jana Vyrastekova, experimenteel gedragseconoom, laat zien dat de aanwezigheid van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften op een school niet direct hoeft te leiden tot meer werkstress bij leerkrachten. Uit dit onderzoek is ook gebleken dat leerkrachten die hun overtuiging over het onderwijs delen met collega’s minder werkstress ervaren. Uitgebreider onderzoek is nog nodig, maar het laat in ieder geval wel zien dat er manieren zijn om het welzijn van leerkrachten te waarborgen binnen inclusiever onderwijs. Op welke manieren, naast het delen van een overtuiging, kan het welzijn van leerkrachten worden gewaarborgd? En wat zijn eigenlijk de uitdagingen die inclusief onderwijs met zich meebrengt?
Inclusief onderwijs vereist onder andere aanpassingen in het lesmateriaal, een sensitieve omgang met diversiteit in de klas en er moet extra rekening gehouden worden met de verschillende onderwijsbehoeften in de klas. Als een leerkracht op een van deze vlakken het idee heeft onvoldoende training te hebben ontvangen, kan dit leiden tot meer stress. Dit vertrouwen in eigen kunnen, ook wel de zelfredzaamheid van de leerkracht genoemd, heeft een sterke invloed op de tevredenheid. Mocht de zelfredzaamheid bij leerkrachten dus dalen, dan daalt ook hun welzijn. Goede training en voorbereiding zijn dus erg belangrijk voor tevredenheid bij leerkrachten.
Er zijn ook andere uitdagingen waar leerkrachten tegenaan kunnen lopen. Zo kan een leerkracht verwarring ervaren over hoe alle leerlingen binnen één klas optimaal kunnen worden ondersteund, zeker gezien de huidige prestatiedruk. Het is namelijk lastig om leerlingen goed te begeleiden bij het leren en tegelijkertijd alle studieresultaten gedetailleerd bij te houden. Door de combinatie van prestatiedruk en het streven naar inclusie kan een leerkracht te maken krijgen met frustratie. Inclusief onderwijs wordt vaak gezien als een kwestie van sociale rechtvaardigheid. Een leerkracht kan zowel toegewijd zijn aan studieresultaten als aan inclusief onderwijs, maar ervaart dit vaak als een dilemma, alsof hij of zij tussen beide moet kiezen. Dit kan uiteindelijk leiden tot een schuldgevoel.
Geen enkele leerkracht kan in zijn of haar eentje aan de slag met inclusief onderwijs en de complexiteit ervan. De implementatie van inclusief onderwijs kan hand in hand gaan met een nieuwe organisatie van het lesgeven op een school. Hierin kan verantwoordelijkheid beter onder de leerkrachten worden verdeeld. Ook kan verwarring en frustratie afnemen door open met elkaar te communiceren en duidelijk prioriteiten te stellen. Tot slot draagt ook een veilige omgeving waarin kennisbeperkingen kunnen worden besproken bij aan het verminderen van werkstress onder leerkrachten.
Lees hier meer over het onderzoek.