Behandel het hele gezin
Op dit moment worden ouders en kind vaak nog apart van elkaar behandeld in de traditionele geestelijke gezondheidszorg. Psycholoog Hanna Stolper stelt dat hoe we nu de ggz hebben ingericht, waarbij de focus ligt op het individu en niet de omgeving, kan leiden tot “contextblindheid”. Volgens haar is het van belang om gezinsgericht te behandelen om zo “negatieve interacties en patronen te doorbreken.” Met verschillende video-observaties toont zij de positieve effecten aan.

De sociale context, die invloed heeft op het ontstaan van mentale problemen, staat centraal in Stolpers proefschrift. Zij onderzocht hierin het effect van contextueel behandelen, wat al een bestaande aanpak is binnen de ggz. Bij deze aanpak wordt gekeken naar de gehele gezinssituatie, waaronder eventuele psychische klachten van de ouder en/of kind en de ouder-kindrelatie. Ook maatschappelijke stressfactoren dienen te worden meegenomen bij het bekijken van de sociale context; hiervoor is echter wel een nog bredere samenwerking nodig met andere organisaties.
Voor het onderzoek interviewde Stolper verschillende behandelaars en ouders. Uniek hierbij was dat er ook video-observaties werden toegepast. De video’s maakten deel uit van de behandeling en werden geanalyseerd om de vooruitgang te meten. Deze analyse liet duidelijk een verbetering zien in de interactie tussen de ouder en het kind. Ook bleek uit de vragenlijsten en de interviews dat het vertrouwen in hun eigen ouderschap bij de ouders was gegroeid en konden zij zich beter inleven in hun kind. Deze behandelvorm beschermt dus volgens Stolper de mentale gezondheid van ouder én kind.
Op groepsniveau levert deze gezinsgerichte behandeling dus positieve resultaten op. Wel brengt het de nodige uitdagingen met zich mee. Zo vereist het een betere samenwerking tussen de jeugdzorg en de volwassenzorg aangezien elke betrokken hulpverlener zich moet kunnen focussen op het gezin als geheel. Ook is het belang van maatwerk en flexibiliteit des te groter. Wel is de ervaring dat deze vorm van behandelen vaak sneller gaat dan de traditionele manier. En wellicht het belangrijkste resultaat is dat intergenerationele overdracht van mentale problematiek hiermee kan worden voorkomen.
Lees meer over het onderzoek van Hanna Stolper op de website van de Erasmus Universiteit.