Nieuw onderzoek, oude conclusies
Eerder dit jaar heeft het SEO in opdracht van de ABN AMRO Foundation en het Jeugdeducatiefonds onderzoek gedaan naar de invloed van (geld)stress op de leerprestaties van kinderen. Hieruit is wederom gebleken dat wanneer leerlingen thuis te maken hebben financiële zorgen, dit inderdaad een negatieve invloed heeft op hun schoolprestaties. Dit is zorgelijk aangezien zo’n 30 procent van de Nederlandse gezinnen thuis kampt met financiële zorgen. Het onderzoek werd gedaan onder ruim vijfhonderd basisschoolleerkrachten van groep 5 en legt nogmaals het belang van kansengelijkheid bloot.
Naast stress kunnen financiële zorgen ook andere moeilijkheden rondom school met zich meebrengen. Zo lukt het bijna een derde van de ouders of verzorgers niet om de schoolbijdrage te betalen en een kwart van de gezinnen vindt het lastig om te zorgen voor de basisbehoeften als een goed ontbijt. Verder zijn ook andere voorzieningen als een eigen slaapkamer en een fiets volgens leerkrachten belangrijk in de ontwikkeling van het kind. Voorzieningen die ook zeker niet vanzelfsprekend zijn in ieder gezin.
Andere vormen van stress kunnen ook invloed hebben op de leerprestaties van een kind. Zo ervaart 15 procent van de Nederlandse gezinnen stress rondom zorgtaken. De zorg voor het gezin kan bijvoorbeeld maar door één ouder worden gedaan of het kind neemt noodgedwongen zelf mantelzorgtaken op zich. Ook is het voor hen vaak onmogelijk om hierbij gebruik de maken van hulpinstanties of is het sociale netwerk te summier om hen te kunnen ondersteunen.
Dat deze zorgen en stressfactoren een negatieve invloed hebben op de prestaties van de leerling blijkt onder andere uit te scores van de eindtoets in groep 8, die beduidend lager zijn op scholen met kinderen die thuis relatief veel stress ervaren. Op scholen waar de resultaten hoger liggen, hebben kinderen over het algemeen toegang tot meer voorzieningen, meer tijd voor ontspanning en hebben meer ruimte om zich te ontwikkelen. Het gevolg hiervan is dat het verschil in leerresultaten tussen de twee groepen gelijk is aan het verschil tussen een vmbo-tl en havoadvies. Ook als volwassenen hebben de leerlingen met meer kansen regelmatig een hoger salaris en een hogere mate van zelfredzaamheid. Ook voor de lange termijneffecten is dus blijvende aandacht nodig voor het bestrijden van onder andere armoede en daarmee stress onder Nederlandse kinderen, zeker als we als maatschappij streven naar kansengelijkheid.
Lees het volledige rapport van het Jeugdeducatiefonds